baner_formula_2024

Nawadnianie plantacji

Nawadnianie plantacji
Facebook
Twitter
LinkedIn
WhatsApp
VK
Email

W sezonie wegetacyjnym trzeba liczyć się z ryzykiem wystąpienia suszy. Takie są doświadczenia ostatnich lat. Dlatego, by nie dać się zaskoczyć w produkcji polowej, warto poczynić przygotowania na wypadek niedoboru wody. Przygotowania polegają zaś na wyposażeniu gospodarstwa w system do nawadniania.  

Do wyposażenia gospodarstwa w sprzęt do nawadniania warto podejść z rozwagą. Rozważyć trzeba bowiem to, jak duże powierzchnie wymagają nawadniania, jakie koszty będzie generował zakup i użytkowanie instalacji do nawadniania oraz jaki jest dostęp do źródeł wody. Cechą źródła wody przeznaczonej do zasilania plantacji powinna być odpowiednia wydajność poboru wody w ciągu godziny lub dnia, dostosowana do dawki i powierzchni nawadniania. Woda może pochodzić bezpośrednio z odkrytych akwenów, a także wierconych lub kopanych studni.

Liczny zbiór czynników związanych z przygotowaniem do zasilania plantacji w wodę warto zestawić ze spodziewanymi efektami nawadniania, aby inwestycja była ekonomicznie uzasadniona. Dzięki wyposażeniu gospodarstwa w system nawadniający można spodziewać się zwiększenia plonu roślin. Rośliny, gdy zapewni się odpowiednią wilgotność gleby zachowują wysoką jakość plonu i zdrowotność, co jest szczególnie widoczne w uprawie roślin okopowych i warzyw. Przy współudziale deszczowni można przeprowadzić fertygację, polegającą na rozprowadzaniu płynnych nawozów mineralnych na plantacji. W takim przypadku, instalacja musi być wyposażona w dozownik do zasilania w nawozy. Poszerzając zakres wykorzystania deszczowni wydłuża się tym samym czas jej pracy w ciągu roku, a to decyduje o obniżeniu jednostkowych kosztów eksploatacji.

Aby uzyskać pożądane efekty nawadniania warto zadbać nie tylko o doskonałość użytkowanego sprzętu, ale też pamiętać o krytycznych okresach rozwoju danych gatunków roślin i ich potrzebach wodnych. Największe zapotrzebowanie na wodę występuje w czasie najszybszego przyrostu masy rośliny, związanego chociażby z intensywnym pobieraniem składników pokarmowych. Poszczególne gatunki roślin cechują się indywidualną wrażliwością i tolerancją na niedostateczny dostęp do wody, tak w całym sezonie wegetacji jak i jego wybranych okresach. Odporność roślin na niedobory wody zależy od fazy wzrostu, gęstości łanu, rozrostu systemu korzeniowego, a także głębokość na jaką sięgają korzenie.

Zasilanie plantacji roślin w wodę powinno być zbilansowane pod względem ilości dostarczanej wody. Zbyt duże dawki polewowe powodują erozję i wymywanie składników pokarmowych z gleby. Wybierając odpowiednią porę deszczowania, a konkretnie noc, na ogół zwiększa się o ok. 5-10 % skuteczność aplikacji wody w porównaniu z deszczowaniem w czasie dnia. W nocy dochodzi bowiem do mniejszych strat wynikających z parowania wody.

Czym nawadniać plantacje roślin?

W skład typowej instalacji do nawadniania wchodzą dwa podstawowe moduły, jeden przeznaczony do pobierania i przesyłania wody, a drugi do jej rozprowadzania na polu.

Cechą pomp w instalacjach do nawadniania, głównie pomp wirowych jest przystosowanie do współpracy z określonymi źródłami napędu. Są wśród nich silniki elektryczne, WOM ciągnika i niezależne silniki spalinowe.

Duże odległości między źródłem wody i miejscem nawadniania w wielu gospodarstwach, wymuszają stosowanie odpowiednio dobranych rurociągów przesyłowych. W praktyce stosowane są rurociągi stałe (zakopywane w ziemi) i montowane okresowo. Jeśli przewiduje się zmianę miejsca uprawy nawadnianych roślin w kolejnych sezonach, to dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie przetaczanego rurociągu deszczującego.

Typowa instalacja nawadniająca powinna być zabezpieczona przed zanieczyszczeniami. Zabezpieczeniem są filtry o konstrukcji piaskowej i dyskowej, z opcją wbudowanych odżelaziaczy. Wyposażenie w zestaw filtrów jest szczególnie ważne w przypadku mikronawodnień i nawodnień kropelkowych.

Elementami instalacji nawadniającej, odpowiadającymi za rozprowadzenie wody na powierzchni są zraszacze i działka wodne. Dodatkowym wyposażeniem współczesnych systemów do nawadniania może być również osprzęt do automatyzacji wybranych zadań roboczych deszczowni.

Zraszacze lub działka wodne mogą być mocowane na wózkach. Producenci tych urządzeń oferują na rynku rozwiązania, które różnią się konstrukcją, wydajnością, zasięgiem i średnicą dyszy. Wśród najbardziej rozpowszechnionych konstrukcji wymienia się zraszacze obrotowe o napędzie turbinowym, wahadłowo-sprężynowe (jedno- i dwustrumieniowe) oraz sektorowe. Cechą odpowiednio dobranego zraszacza jest wielkość kropel w takim zakresie, by ograniczyć chociażby zjawisko ich znoszenia.

Marek Gaworski
SGGW w Warszawie

Czytaj więcej