Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy to lider w realizacji projektów badawczo-rozwojowych, finansowanych zarówno przez instytucje krajowe, jak i Komisję Europejską. Zakres projektów jest szeroki i dotyczy wielu dziedzin wspierających produkcję rolniczą i kondycję środowiska na obszarach wiejskich. Zespoły badawcze zajmują się m.in. ochroną gleb, zachowaniem bioróżnorodności, bezpiecznym wykorzystaniem odpadów, wsparciem decyzji agrotechnicznych czy systemami produkcji ekologicznej. Sukces tych wszechstronnych projektów uzależniony jest przede wszystkim od współpracy z różnymi instytucjami działającymi w kraju, których kompetencje się uzupełniają, jak i współpracy międzynarodowej. Duże znaczenie ma współpraca ze środowiskiem producentów rolnych, potencjalnym odbiorcą proponowanych innowacji. Jednym z aktualnie realizowanych projektów, który uzyskał finansowanie Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) w ramach konkursu Lider XII, jest projekt INNO-MIK. O jego założeniach rozmawiamy z Panią dr inż. Sylwią Siebielec, Kierownikiem projektu.
Zespół projektu INNO-MIK
Jakie są cele projektu INNO-MIK?
Głównym celem projektu jest opracowanie technologii wytwarzania bionawozów na bazie odpadów organicznych i bakterii wspomagających rozwój roślin uprawnych w warunkach suszy. W rezultacie mamy uzyskać wsparcie dla rozwoju gospodarki odpadami w cyklu zamkniętym oraz strategii adaptacji i mitygacji zmian klimatu w rolnictwie. W projekcie rozwijamy technologie otrzymywania trzech rodzajów bionawozów na bazie: płynnego pofermentu czyli pozostałości po produkcji biogazu z różnych surowców lub odpadów organicznych. oraz kompostu i toryfikatu w formie stałej. We wszystkich przypadkach bionawozy będą nośnikiem bakterii wspomagających rozwój roślin w warunkach suszy. Nasza misja to przede wszystkim: odzysk składników nawozowych z odpadów, mniej chemikaliów w rolnictwie, zdrowe gleby i zdrowa żywność oraz przeciwdziałanie suszy w rolnictwie.
Skąd pomysł na tego typu badania?
W ostatnich latach susze stały się poważnym problemem w rolnictwie, powodującym stres dla roślin i straty w uprawach. Niezbędne stało się poszukiwanie i stosowanie praktyk łagodzących skutki suszy w produkcji roślinnej. Jak wynika z danych opublikowanych przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej tegoroczny kwiecień był jednym z najcieplejszych miesięcy kwietniowych w ciągu ostatnich 30 lat. Pomysł na projekt wiązał się również z koniecznością zwiększenia przyrodniczego wykorzystania biodegradowalnych odpadów organicznych, zgodnie z założeniami gospodarki w obiegu zamkniętym oraz większego odzysku składników nawozowych zawartych w odpadach organicznych. Oprócz tego idea projektu wpisuje się w plan rozwoju sektora energetyki odnawialnej, zakładającej rozwój biogazowni. W Polsce obserwuje się również duży udział gleb mało zasobnych w materię organiczną, co w połączeniu z niedoborami obornika w niektórych regionach naszego kraju stwarza również konieczność poszukiwania nowych rozwiązań w zakresie utrzymywania materii organicznej gleb na odpowiednim poziomie.
Jakiego rodzaju materia organiczna może być wykorzystywana w tej technologii?
Pracujemy na bazie trzech rodzajów substratów tj. płynnego pofermentu, kompostu i biowęgla w formie stałej. Odpady zielone, kuchenne, biomasa roślinna produkowana w rolnictwie to cenne materiały, które przetworzone w procesie fermentacji lub kompostowania powinny stać się bionawozami w myśl gospodarki o obiegu zamkniętym. Warunkiem wykorzystania odpadów organicznych jest ich wysoka jakość, w tym śladowa zawartość związków i pierwiastków niepożądanych.
Jak taki nawóz wpływa na glebę i roślinę?
Stosowanie bionawozów na bazie substratów organicznych wzbogaconych mikrobiologiczne zwiększa odporność upraw na suszę, poprzez poprawę retencji wody w glebie oraz stymulację odporności roślin przez mikroorganizmy i substancje zawarte w bionawozach. Efektem są mniejsze spadki plonów oraz większa powtarzalność plonowania, dzięki adaptacji do zmian klimatu. Szersze stosowanie bionawozów w rolnictwie opartych na materiałach organicznych takich jak poferment, kompost czy biowęgiel będzie sprzyjać pozytywnemu bilansowi materii organicznej w glebach. Efektem tego będzie ograniczenie degradacji gleb poprzez zwiększenie zasobów próchnicy w glebie, utrzymanie właściwej struktury gleby i erozji, zastępowanie nawozów mineralnych składnikami nawozowymi z odpadów, zwiększanie aktywności biologicznej gleb.
Jakie znaczenie ma współpraca w zespole projektowym?
Projekt jest interdyscyplinarny, zespół projektu składa się z osób pracujących w trzech różnych jednostkach naukowych: Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa, Politechnika Łódzkaoraz Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu. Zbudowaliśmy zespół posiadający unikatowe i uzupełniające się umiejętności i wiedzę. Nasz „team” skupia najlepszych specjalistów w zakresie mikrobiologii, biologii, ochrony środowiska, inżynierii środowiska oraz analityki chemicznej. Co więcej, pracują z nami eksperci w dziedzinie technologii kompostowania, fermentacji i toryfikacji. Mamy do dyspozycji najnowocześniejszą infrastrukturę badawczą oraz bogate zaplecze laboratoryjne.
Życzymy powiedzenia w realizacji projektu.
Rozmawiała: Monika Witek, Plantpress
