Z względu na rosnące z roku na rok koszty produkcji coraz większa liczba producentów owoców jagodowych myśli o bardziej zrównoważonej produkcji. Co to oznacza? W kontekście cen środków do produkcji jest to przede wszystkim bardziej „celowane” stosowanie środków ochrony, w kontekście nawożenia i nawadniania – stosowanie metod pomiarowych wskazujących na aktualne potrzeby roślin.
To wszystko jest elementem projektu Turbo Berry, jaki jest realizowany przez firmę doradczą FreshMazovia.com Spółka Jawna Maciej Majewski (lider projektu), Instytut Ogrodnictwa – PIB w Skierniewicach, Przedsiębiorstwo Handlowe ELFRUIT Elżbieta Kawęczyńska oraz dwa gospodarstwa sadownicze specjalizujące się w produkcji owoców borówki wysokiej w ramach działania M16 Współpraca.
Cele zrównoważenia produkcji
Założeniem intensywnie prowadzonej produkcji owoców deserowych jest uzyskanie stabilnych plonów, wysokiej jakości owoców z uwzględnieniem wymogów i zasad ochrony środowiska oraz zasobów naturalnych. Rezultatem prowadzonych doświadczeń w projekcie Turbo Berry ma być dostarczenie na rynek owoców borówki wysokiej w jakości deserowej, które będą przeznaczone do bezpośredniej konsumpcji. Owoce takie muszą być najwyższej jakości, ze szczególnym naciskiem na ich jędrność i twardość, aby nie ulegały uszkodzeniom w czasie zbioru i sortowania. Nadmierne nawożenie np. azotem może prowadzić do utraty jędrności miąższu i twardości skórki owoców oraz pogarszać ich parametry przechowywania. Podobnie nadmierne nawadnianie może prowadzić do mięknięcia i pękania owoców. Dostarczanie tylko takich ilości wody i nawozów, które są potrzebne pozwala tym samym na oszczędności w zakresie kosztów nawożenia roślin.
Dostarczanie wody i nawozów a środowisko
Nawożenie, będące fundamentalnym zabiegiem agrotechnicznym, ma istotny wpływ na produktywność roślin i jakość plonu. Niewłaściwe użycie nawozów może obniżać żyzność gleby, prowadząc do jej zakwaszenia, zaburzenia równowagi jonowej, ograniczenia aktywności mikrobiologicznej, wprowadzenia szkodliwych substancji czy indukowania zasolenia. Dodatkowo, nawożenie może przyczyniać się do zanieczyszczania wód powierzchniowych i gruntowych. Biorąc pod uwagę zagrożenia, jakie może powodować niewłaściwe stosowanie nawozów oraz ich wysokie ceny, podstawowym celem nawożenia powinno być uzyskanie plonów o wielkości i jakości zapewniających opłacalność produkcji przy jednoczesnym minimalnym obciążeniu środowiska. Nawożenie, które realizuje powyższe cele określane jest nawożeniem zrównoważonym. Tego typu strategia nawożenia opierać się powinna na dokładnej znajomości potrzeb pokarmowych roślin oraz zasobności gleby w składniki pokarmowe. Pozwala to na określenie optymalnego harmonogramu nawożenia upraw. Racjonalne stosowanie nawozów na podstawie powyższych kryteriów diagnostycznych nie tylko skutecznie zwiększa produktywność roślin, lecz także minimalizuje negatywny wpływ na środowisko naturalne.
Podstawą diagnostyka
Wprowadzenie metod diagnostyki potrzeb wodnych i pokarmowych ma pozytywny wpływ nie tylko na środowisko naturalne, lecz także na ograniczenie kosztów produkcji. Proponowana metoda umożliwia prowadzenie diagnostyki zasobności mineralnej gleby i stanu odżywienia roślin regularnie w ciągu całego okresu wegetacji roślin, dając możliwość optymalnego dostosowania wielkości dawek nawożeniowych. Rozwiązanie to zdecydowanie różni się od tradycyjnej metody diagnostyki polegającej na analizie gleby prowadzonej raz na 4 lata czy nawet sprawdzaniu fizycznym zasolenia gleby.
Szkodniki pod „zdalną” kontrolą
Na plantacjach borówki wysokiej, gdzie prowadzimy badania w ramach projektu Turbo Berry w maju zostały ustawione pułapki automatyczne TrapView do monitorowania populacji zwójki różóweczki. Pułapki umożliwiają monitoring lotu motyli szkodnika, dzięki czemu łatwe jest wyznaczenie najlepszego terminu zwalczania. Dzięki takim rozwiązaniom można w sposób zrównoważony podejść do ochrony roślin i stosować środki ochrony tylko wówczas, kiedy jest to niezbędne. Dodatkowo system iscout pozwala na zdalną obserwację krzewów, ocenę przyrostów i wielkości owoców. Te narzędzia są szczególnie przydatne wówczas, gdy plantacja jest oddalona od miejsca zamieszkania – pozwala na zdalny monitoring.
Dr Dorota Łabanowska-Bury – FreshMazovia.com
