Plonowanie i parametry jakościowe ziemniaka determinowane są potencjałem genetycznym odmiany, warunkami glebowymi i klimatycznymi oraz agrotechniką. Uzyskiwane w Polsce plony bulw ziemniaka charakteryzują się dużym zróżnicowaniem.
Istotne znaczenie w kształtowaniu wielkości i struktury plonu bulw ziemniaka odgrywa nawożenie mineralne. Jednak jego skuteczność jest w dużym stopniu uzależniona od odczynu gleby. Regulacja odczynu jest czynnikiem nadrzędnym, stanowiącym fundament każdej strategii nawożenia. Wynika to z tego, że odczyn gleby decyduje o jej właściwościach fizycznych, chemicznych i biologicznych. Stąd jednym z zasadniczych narzędzi, które wpływają na podniesienie efektywności ekonomicznej gospodarstw rolnych jest zabieg wapnowania. Działania mające na celu podniesienie efektywności ekonomicznej gospodarstw rolnych oraz ograniczenie eutrofizacji wód powierzchniowych, w tym zabieg wapnowania wpisują się w Strategiczny Plan dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023 – 2027, który został zatwierdzony przez Komisję Europejską 31 sierpnia 2022 r.
Powszechnie panuje przekonanie, że gleba przeznaczona do uprawy ziemniaka nie wymaga wapnowania, ponieważ dobrze znosi kwaśny odczyn. Jednakże jest to tylko częściowo prawdziwe, ponieważ korzenie ziemniaka nie powodują zakwaszenia ryzosfery i w warunkach wyższego odczynu ziemniak nie może pobierać z gleby mikroskładników, w tym manganu.
Przyjmuje się, że ziemniak najlepiej plonuje na glebach o odczynie lekko kwaśnym (pH około 6,0), który wpływa na dobre odżywienie roślin fosforem, przy jednoczesnym dostatecznym zaopatrzeniu w mikroelementy. W praktyce znacznie zakwaszone stanowiska (o odczynie kwaśnym – pH poniżej 4,5) pod ziemniaka należy wapnować, przy czym nie należy znacząco przekraczać pH 6,0. W uprawie ziemniaka wapnowanie wpływa między innymi na poprawę odporności bulw na zgnilizny i uszkodzenia mechaniczne oraz zwiększenie w nich zawartości skrobi.
dr hab. Marzena S. Brodowska, prof. uczelni
