Zachęty do wspierania utrzymania, odtwarzania i rekreacji gatunków i siedlisk na gruntach rolnych, a także ekstensywnych systemów rolniczych, które są korzystne dla różnorodności biologicznej, istnieją od dziesięcioleci. Skupiają się one jednak głównie na zarządzaniu pojedynczymi gospodarstwami i działkami. Chociaż doprowadziło to do lokalnych sukcesów, istnieje potrzeba większej współpracy i koordynacji między rolnikami (oraz z innymi podmiotami, takimi jak eksperci środowiskowi i społeczności lokalne) w celu osiągnięcia lepszych wyników w zakresie odbudowy siedlisk i łączności. Jest to działanie na rzecz różnorodności biologicznej w skali krajobrazu.
Grupa tematyczna (TG) sieci WPR UE ds. zwiększania różnorodności biologicznej na gruntach rolnych przeanalizowała sposoby zachęcania do większego wykorzystania i koordynacji przestrzennej praktyk w zakresie różnorodności biologicznej na gruntach rolnych w celu poprawy zrównoważonego charakteru praktyk rolniczych, odbudowy i tworzenia siedlisk oraz odporności systemów rolniczych. Grupa skupiła się na korzyściach płynących ze współpracy z innymi rolnikami w celu osiągnięcia wpływu w skali krajobrazu.
Dzięki wkładowi swoich członków, TG opracowała briefing „Działania na rzecz różnorodności biologicznej na dużą skalę – inspirujące przykłady z państw członkowskich”. Dokument przedstawia wybór inicjatyw promujących wspólne działania na rzecz różnorodności biologicznej na gruntach rolnych, wykraczające poza pojedyncze gospodarstwo.
W briefingu przedstawiono udane inicjatywy, które są finansowane z różnych źródeł, w tym ze Wspólnej Polityki Rolnej (WPR), ale także z innych funduszy UE (np. LIFE, Interreg, Horyzont Europa), a także ze źródeł finansowania, takich jak fundacje i fundusze krajowe. Większość przykładów pochodzi z inicjatyw, które wspierają zarządzanie gruntami rolnymi dla celów różnorodności biologicznej; zawiera jednak również kilka innych przykładów inicjatyw badających inne sposoby stymulowania działań na rzecz różnorodności biologicznej na dużą skalę, takich jak sygnały rynkowe lub wykorzystanie kredytów na rzecz różnorodności biologicznej.
Celem briefingu, który nie jest wyczerpującą listą, jest przedstawienie zakresu inicjatyw, które mają miejsce w różnych częściach UE i dostarczenie inspiracji innym.
Przykłady obejmują 34 grupy rolników Boerennatuur Flanders, w ramach których flamandzcy (belgijscy) rolnicy współpracują w zakresie działań rolnośrodowiskowych (różnorodność biologiczna, krajobraz, gleba, woda), a także projekt „MoNaKo”, który łączy finansowanie krajowe i WPR w celu pilotowania spółdzielni ochrony przyrody w Niemczech. Niektóre projekty okazały się tak udane, że podjęto już działania następcze, takie jak hiszpański projekt „LIFE in Commonland”, który wprowadził zrównoważony model ochrony i rozwoju obszarów wiejskich na specjalnych obszarach ochrony. Inne inicjatywy – takie jak interwencja WPR w Szwecji skoncentrowana na nowych obszarach kwitnienia i innych małych biotopach – rozpoczęły się niedawno.
Zapoznaj się z dokumentem tutaj (wersja angielska)
