Głęboszowanie to energochłonny zabieg, który wykonuje się raz na kilka lat. W jakich warunkach go wykonywać i kiedy robić to częściej?
Głęboszowanie wykonujemy po to, by zlikwidować zagęszczenia gleby poniżej głębokości, na którą zwyczajowo uprawiamy. I nie ma tu znaczenia, czy orzemy, czy też nie. Zanim jednak wjedziemy głęboszem w pole, warto się zorientować, na jakiej głębokości na danym stanowisku zagęszczenia występują i jak głęboko sięgają. Może się okazać, że wjechanie głęboszem „na oko” na 45 cm będzie po prostu zbędne, bo zagęszczenia są płycej. Niepotrzebnie zatem zużyjemy paliwo.
Zrób odkrywkę
Żeby sprawdzić, na jakiej głębokości znajdują się zagęszczenia wykonujemy odkrywkę profilu glebowego. Wystarczy szpadel i np. nóż. Szpadlem wykopujemy niewielki dół na głębokość 50–60 cm, a nożem sprawdzamy zagęszczenia. Wbijamy go w profil poniżej zwyczajowej głębokości pracy naszych maszyn. Nóż stawiający opór wskaże zagęszczenia. Wbijając go coraz niżej przekonamy się, jak głęboko one sięgają. Na tej podstawie dobieramy głębokość głęboszowania.
Nie za sucho, nie za mokro
Wiadomo, że głęboszowania nie powinniśmy wykonywać, kiedy gleba jest zbyt wilgotna, ale też zbyt sucha. Generalnie jednak jeśli zdecydujemy, że musimy pole zgłęboszować, to lepiej zrobić to, gdy gleba jest przesuszona. Nie będzie to najlepsze rozwiązanie, ale nie wyrządzi tak dużych szkód jak głęboszowanie gleby zbyt wilgotnej. W suchej także powstają zagęszczenia w okolicach pracy zębów głębosza, a poza tym na powierzchni mogą się wyrywać większe bryły gleby trudne do rozbicia.
W glebie zbyt wilgotnej zamazaniu ulegnie cały obszar, z którym będzie miał styczność element roboczy głębosza. Po wyschnięciu tych obszarów korzenie nie będą miały szans na ich przerośnięcie. Zaburzony zostanie przepływ wody w górę i w dół Łatwo też w takich warunkach o spory poślizg kół ciągnika, co bardzo negatywnie wpływa na strukturę gleby.
Kiedy głęboszować?
Najlepiej po żniwach, kiedy gleba zazwyczaj nie jest bardzo wilgotna. Pamiętać jednak należy, że zgłęboszowaną glebę należy zagęścić, najlepiej w tym samym przejeździe. Niestety sporo modeli głęboszów nie jest wyposażona w wały zagęszczające, a niektóre jedynie w takie o lekkiej konstrukcji, które nie zagęszczają. Dobre zagęszczenie uzyskamy wałem pierścieniowym. Jeśli nie mamy takiego zestawu, to pole po głęboszu warto uprawić płytko np. talerzówką, która jednak też powinna być wyposażona w odpowiedni wał – nie strunowy bądź rurowy, ale pierścieniowy.
Niektórzy co roku głęboszują ścieżki technologiczne. To dobre podejście zwłaszcza na polach, gdzie każdego roku przypadają one w tym samym miejscu, a tak jest najczęściej. Standardowo jednak wystarczy głęboszowanie raz na 3–4 lata. Jeśli w międzyczasie wystąpiło np. sporo deszczu, albo mieliśmy „mokry” zbiór buraków, to można gleby szybciej zagęszczające się częściej zgłęboszować. Oczywiście trzeba to zrobić w odpowiednim terminie. Późna jesień po burakach nie będzie dobra, bo nie będzie warunków na naturalne pozbywanie się wody z gleby.
Warto też głęboszować pod rośliny głęboko korzeniące się, jak rzepak czy burak, przy czym pod buraka najlepiej głęboszować pod przedplon.
Jaki element roboczy?
Głębosze różnią się między sobą elementami roboczymi. Większość tych o prostej budowie ma zęby wygięte w kierunku jazdy, które unoszą glebę mogą w niewielkim stopniu powodować nieznaczne mieszanie się resztek na powierzchni. Są też takie o zębach prostych, które jedynie glebę unoszą bez efektu mieszania. Są też tzw. pługi dłutowe, które wyposażone są w skrzydełka boczne podcinające dodatkowo glebę, np. w połowie głębokości pracy zęba.
Fot. Daleszyński, Konieczka
