Spośród mikroskładników w uprawie pszenicy ważną rolę odgrywa miedź, mangan i cynk. Zabiegi dokarmiania dolistnego mikroelementami przeprowadza się od fazy pełni krzewienia do początku strzelania w źdźbło, przy czym w zależności od potrzeb można wykonać jeden lub dwa zabiegi.
Dokarmianie dolistne wykonane w późniejszym terminie (w pełni fazy strzelania w źdźbło oraz kłoszenia) jest najczęściej mniej efektywne, poza tym miedź aplikowana w większych ilościach może być fitotoksyczna. Wskazane jest aby dokarmianie dolistne pszenicy mikroelementami prowadzić roztworem cieczy składającej się z kilku składników, a do mikroelementów można dodatkowo dodać azot, magnez czy siarkę. Można również połączyć aplikację mikroskładników ze stosowaniem regulatorów wzrostu bądź też z ochroną fungicydową, pod warunkiem, że takie połączenie nie jest przeciwskazane przez producenta środka ochrony roślin.
Zbilansowane dokarmienie roślin mikroelementami, zastosowanymi w odpowiednim dawkach i fazach rozwojowych, ma na celu nie tylko poprawę plonowania i parametrów jakościowych, ale również zwiększenie kondycji roślin, ze względu na konieczność ograniczania stosowania pestycydów, co ściśle nawiązuje do celów środowiskowych realizowanych w ramach Wspólnej Polityki Rolnej, a mianowicie ochrony zasobów naturalnych i zwiększania różnorodności biologicznej. Każdy z tych celów znajduje odzwierciedlenie w Europejskim Zielonym Ładzie i strategii „Od pola do stołu”. Cele te są wspierane w ramach Wspólnej Polityki Rolnej poprzez promowanie odpowiedzialnego zarządzania środkami produkcji, takimi jak pestycydy czy nawozy. Mimo, że pestycydy i nawozy stosowane powszechnie w całej Unii Europejskiej mają na celu pomoc rolnikom w produkcji żywności, to jednak nadmierne i niewłaściwe ich stosowanie może mieć negatywny wpływ nie tylko na środowisko, ale również na zdrowie roślin, zwierząt i ludzi. Stąd też jednym z celów Wspólnej Polityki Rolnej jest zachęcanie do ograniczonego i odpowiedzialnego stosowania pestycydów i nawozów w produkcji roślinnej i promowanie przyjaznych dla środowiska technik gospodarowania, w tym zbilansowanego nawożenia roślin.
Niezbędna miedź
Optymalne zaopatrzenie pszenicy ozimej w miedź jest bardzo ważne w okresie wiosennej wegetacji, ponieważ faza krytyczna akumulacji tego pierwiastka w pszenicy rozpoczyna się na początku strzelania w źdźbło i trwa do okresu kwitnienia roślin. W związku z tym dokarmianie dolistne pszenicy ozimej miedzią zalecane jest do fazy początku wzrostu źdźbła (BBCH 30).
Miedź stymuluje krzewienie, wpływa na zwiększenie wytwarzania kłosków, poprawia efektywność nawożenia azotowego, a także zwiększa odporność pszenicy na ataki ze strony patogenów. Dokarmianie dolistne pszenicy miedzią na początku strzelania w źdźbło poprawia przemieszczanie się azotu z części wegetatywnych do ziarna, co zwiększa ilość gromadzonego azotu w plonie użytkowym. Warunkuje to lepsze wypełnienie ziarniaków oraz wpływa na większą akumulację glutenu w ziarnie pszenicy.
Dlaczego tak ważny mangan i cynk?
Mangan wpływa na zwiększenie pobierania fosforu, przez co pośrednio oddziałuje na rozwój systemu korzeniowego roślin. Stymuluje krzewienie pszenicy, wpływa na poprawę jej zdrowotności i na produkcję znacznych ilości flawonoidów, które wpływają na ochronę przed grzybami, insektami i chorobami. We wczesnych fazach rozwojowych zwiększa efektywność pobierania składników pokarmowych oraz wzmaga zabiegi regulacji pokroju pszenicy. Zapotrzebowanie zbóż na mangan wynosi od 300 do 500 g Mn/ha. W przypadku tego pierwiastka okres krytyczny rozpoczyna się w pełni krzewienia (BBCH 25 – 28), dlatego aplikacja dolistna manganu zalecana jest przed pojawieniem się pierwszego kolanka.
Cynk zwiększa odporność pszenicy na suszę, niskie temperatury i choroby, bierze udział w produkcji tryptofanu, niezbędnego do produkcji auksyn oraz zwiększa efektywność nawożenia azotowego i uczestniczy w metabolizmie cukrów i związków fosforowych.
Nie zapominaj o molibdenie i żelazie
Molibden poprawia wzrost pszenicy, zwłaszcza we wczesnych fazach rozwojowych oraz zwiększa zawartość azotu białkowego w roślinach i wpływa na skład aminokwasowy białek. Natomiast optymalne zaopatrzenie pszenicy w żelazo ogranicza w ziarnie kumulację azotanów(V) i poprawia parametry jakościowe ziarna. Molibden i żelazo warunkują poprawę ogólnej kondycji pszenicy oraz zwiększają jej odporność na czynniki stresowe.
dr hab. Marzena S. Brodowska, prof. uczelni
