Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Ziemi Sandomierskiej w Sandomierzu-Mokoszynie to szkoła z ponad 100-letnią tradycją. Ukończyły ją rzesze młodych rolników, ogrodników, architektów krajobrazu, ekonomistów, mechanizatorów i operatorów maszyn rolniczych. To oni promują ziemię sandomierską, prowadząc nowoczesne gospodarstwa, pracując w instytucjach obsługujących obszary wiejskie oraz działając na różnych szczeblach samorządu. Analizując bogatą historię szkoły łatwo można dostrzec jak wielkim szacunkiem i prestiżem zawsze cieszyła się ona wśród lokalnej społeczności.
Historycznie
W latach dwudziestych i trzydziestych ub.w. była to szkoła dla dziewcząt a w latach pięćdziesiątych zaczęła funkcjonować jako placówka koedukacyjna. W latach 70-tych wprowadzony został dwustopniowy system nauczania: Zasadnicza Szkoła Rolnicza, Zasadnicza Szkoła Ogrodnicza i 3-letnie Technikum Rolnicze i Ogrodnicze na bazie tych szkół, a także Zaoczne Technikum Rolnicze dla pracujących. Zmiana nazwy szkoły miała miejsce w 1977 r. kiedy powołano Zespół Szkół Rolniczych im. Ziemi Sandomierskiej w Mokoszynie. Obecna nazwa Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Ziemi Sandomierskiej w Sandomierzu-Mokoszynie (ZSCKR) obowiązuje od 2009 r. a organem prowadzącym i nadzorującym szkołę jest Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Na przestrzeni lat trwała rozbudowa szkoły, powstawały nowe budynki dydaktyczne, gospodarcze, obiekty przydatne do uprawy roślin, co poszerzało zaplecze warsztatowe szkoły i umożliwiało uczniom zdobywanie umiejętności praktycznych.
Aktualnie ZSCKR dysponuje nowoczesną bazą dydaktyczną, na którą składają się: budynek szkolny z nowoczesnymi pracowniami przedmiotowymi, biblioteka z centrum multimedialnym, obiekty sportowe, budynek mechanizacji z parkiem maszynowym i pracowniami przedmiotów zawodowych. Systematycznie wzbogacana jest baza do praktycznej nauki w zawodzie technik weterynarii, kierunku, który został wprowadzony do oferty edukacyjnej w roku szkolnym 2017/2018.
W ostatnich latach przeprowadzonych zostało wiele prac remontowych wokół i wewnątrz budynku szkoły i internatu, w tym kuchnia. Ogrodzony został cały teren szkoły i gospodarstwa, modernizowane są sady oraz park maszynowy. W listopadzie 2023 r. poszerzył się on o nowoczesny ciągnik Massey Ferguson serii 8S o mocy 245 KM.
Niewątpliwym atutem szkoły jest internat, który działa od początku istnienia szkoły. Obecnie jest w nim miejsce dla 120 uczniów mieszkających w 2–4 osobowych pokojach, w których są zapewnione odpowiednie warunki do nauki i odpoczynku. Zakwaterowana w nich młodzież może liczyć na całodzienne wyżywienie, możliwość korzystania z siłowni, sali gimnastycznej oraz boiska szkolnego. W internacie znajdują się także pokoje do cichej nauki, sala telewizyjna oraz niezbędne zaplecze socjalne. Pokoje uczniów mają stałe łącze internetowe.
Zdobywane zawody
W ZSCKR uczniowie zgodnie ze swoimi zainteresowaniami kształcą się w zawodach: technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki, technik architektury krajobrazu, technik weterynarii, technik ogrodnik, technik rolnik. W szkole branżowej I stopnia po trzech latach nauki uzyskują tytuł mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych lub ogrodnik.
Szkoła organizuje również Kwalifikacyjne Kursy Zawodowe dla osób dorosłych, które chcą zdobyć uprawnienia do przejęcia gospodarstwa, skorzystania z programów unijnych dla gospodarstw rolnych lub po prostu poszerzyć swoją wiedzę.
Zaplecze praktyczne
Szkolne gospodarstwo ma do dyspozycji 65,28 ha. Grunty orne, na których uprawiane są zboża, rzepak, kukurydza oraz warzywa i rośliny ozdobne stanowią 52,52 ha, łąki i pastwiska – 1,65 ha. Sad wiśniowy zajmuje powierzchnię 1,0 ha. Posadzono w nim drzewa odmiany ‘Łutówka’ z przeznaczeniem na zbiór mechaniczny. W gospodarstwie szkolnym znajduje się również kolekcja winorośli, głównie odmian hybrydowych a także plantacja porzeczki czarnej z odmianami ‘Tiben’ i ‘Tisel’. Na potrzeby dydaktyczne zajęć lekcyjnych i praktycznych uczniowie i słuchacze kwalifikacyjnego kursu zawodowego mają do dyspozycji sad jabłoniowy o powierzchni 2,0 ha, w którym znajdują się odmiany jabłoni ‘Golden Delicious’, Redchief® Camspur, ‘Szampion’ oraz ‘Jonagored Supra’. W części sadu zamontowana jest siatka antygradowa, która pozwala na poznanie zalet tej formy ochrony upraw oraz pozwala na naukę obsługi siatek. W sadzie tradycyjnym znajduje się Kolekcja Starych Odmian, której celem było nie tylko zachowanie tych odmian, ale także umożliwienie poznania ich przez młodzież szkolną, ponieważ niewiele pozostało ich już w sandomierskich sadach. Pierwszym etapem zakładania kolekcji było wprowadzenie tam tradycyjnych odmian jabłoni: ‘Antonówka’, ‘Papierówka’, ‘Ananas Berżenicki’, ‘Szara Reneta’, ‘Złota Reneta’, ‘Starking’, ‘Malinowa Oberlandzka’, ‘Koksa Pomarańczowa’, ‘Rajka Czerwonolistna’. W sadzie zostały również posadzone dawne odmiany czereśni: ‘Poznańska’, ‘Hedelfińska’, ‘Kunzego’, ‘Kassina’, ‘Schneidera różowa’ oraz śliwy: ‘Brzoskwiniowa’, ‘Renkloda Althana’, ‘Węgierka Wangenheima’, ‘Węgierka Wczesna’. Śliwy i czereśnie zostały zakupione z grantu uzyskanego w ramach konkursu Tradycyjny Sad organizowanego przez Bank Ochrony Środowiska.
Teren szkoły otacza ogród kwiatowy „Metamorfoza”, w którym stale następują zmiany kreowane przez uczniów poszukujących właściwych zestawień roślin ozdobnych z kwiatów, liści, owoców, pokroju czy barwy.
W gospodarstwie szkolnym znajdują się szklarnia i tunel foliowy, przeznaczone na cele edukacyjnie. Produkowane są w nich warzywa, wykorzystywane na potrzeby internatu oraz rośliny ozdobne, służące do nasadzeń wokół szkoły.
Wszystkie czynności i zabiegi w poszczególnych uprawach są wykonywane przez uczniów pod czujnym okiem nauczycieli. Sprawia to, że uczniowie zdobywają doświadczenie praktyczne do wykonywania wszystkich prac w gospodarstwie od obsługi maszyn, drobnych napraw, po uprawę gleby i roślin w szeroko rozumianym zakresie.
W szkole funkcjonuje Ośrodek Kształcenia Kierowców, w którym uczniowie i słuchacze kursów, w ramach realizacji podstawy programowej, uczestniczą w kursach prawa jazdy kat. B i T. Na własnym placu manewrowym nauka jazdy kat. T realizowana jest ciągnikami NEW Holland i Zetor z przyczepami a nauka jazdy kat. B odbywa się samochodami marki Toyota Yaris i Peugeot.
W celu poszerzania wiedzy uczniowie uczestniczą w innowacyjnych projektach pedagogicznych, w wyjazdach na targi i konferencje branżowe oraz na praktyki zagraniczne, co znacznie uatrakcyjnia naukę i czas na nią poświęcony.
Co z perspektywy dyrektora szkoły odróżnia obecnie prowadzoną szkołę od innych? O odpowiedź poprosiłam Alicję Szatan – dyrektora Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Ziemi Sandomierskiej w Sandomierzu-Mokoszynie.
A.S.: Od 2009 r. organem prowadzącym szkołę jest Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi dzięki temu w ostatnich latach szkoła przechodziła gruntowną modernizację i rozwój w zakresie unowocześnienia zaplecza dydaktycznego.
Dzięki temu szkoła zyskała bardzo dobrze wyposażoną bazę dydaktyczną do nauczanych przedmiotów teoretycznych i zajęć praktycznych przedmiotów zawodowych. W programie nauczania znajduje się np. kurs Integrowanej Produkcji, co daje szereg uprawnień absolwentom. Atrakcyjne kierunki kształcenia, po ukończeniu których można ubiegać się o zatrudnienie w instytucjach i firmach pracujących na rzecz rolnictwa lub podjąć się samodzielnego prowadzenia gospodarstwa rolnego czy ogrodniczego. Absolwent naszej szkoły może także prowadzić działalność gospodarczą. Realizujemy projekty ze środków unijnych, w zakresie których uczniowie zdobywają nowe kompetencje i umiejętności. Korzystają również z wyjazdów na praktyki zawodowe w ramach projektu Erasmus+. Szkoła ma akredytację na lata 2022-2027.
Atmosfera w szkole to niewątpliwie zasługa dyrektora. Jak na nią zapracować, aby uczniowie i nauczyciele mieli pozytywne odczucia?
A.S.: Wszyscy realizujemy wspólny cel jakim jest dobro uczniów i szkoły. Bardzo ważna jest komunikacja między wszystkimi uczestnikami życia szkoły. Zachęcam nauczycieli do tworzenia projektów i innowacji, które wzbogacają rozwój uczniów, wzmacniają kompetencje zawodowe. Każdy uczeń ma szanse na optymalny rozwój dzięki działaniom w zakresie pomocy psychologiczno-pedagogicznej lub pracy indywidualnej z uczniem zdolnym. Osiągnięcia uczniów w olimpiadach i konkursach ogólnopolskich dają motywację do pracy nauczycielom, a uczniom zadowolenie ze zdobytej wiedzy i umiejętności oraz z rozpoznawalności.
Proszę uchylić rąbka tajemnicy w zakresie planów na kolejne lata.
A.S.: Planuję rozbudowę i dalsze unowocześnianie bazy dydaktycznej w zakresie nauczanych kierunków. Być może już w 2024 r. powstanie zagroda edukacyjna ze zwierzętami na potrzeby technikum weterynarii. Podejmujemy działania, aby zwierzęta w zagrodzie pojawiły się wiosną lub latem br. Kolejnym planowanym działaniem jest prowadzenie zajęć nauki jazdy konnej i szkolenia w zakresie hipoterapii. Z uwagi na zwiększone zainteresowanie tematyką związaną z hodowlą pszczół oraz koniecznością dbałości o nie, planujemy utworzenie pasieki szkolnej i uruchomienie Kwalifikacyjnego Kursu Zawodowego w kwalifikacji pszczelarz. Obecnie czekamy na rozstrzygnięcie konkursu na utworzenie Branżowego Centrum Umiejętności w zakresie ogrodnictwa. Działanie centrum to znaczne wyzwanie dla szkoły ale dające szanse na wzbogacenie oferty edukacyjnej w zakresie kursów wynikających z potrzeb rynkowych i nowych kwalifikacji zawodowych.
Proszę o kilka zdań zachęty dla rodziców uczniów klas ósmych, którzy stoją przed wyborem szkoły, o polecanie kierunków kształcenia w ZSCKR w Sandomierzu:
A.S.: Nasza szkoła bardzo szanuje tradycję i przywiązanie do 100-letniej historii ale XXI wiek narzuca konieczność nadążania za nowoczesnością i zmianami w rolnictwie. W edukacji idziemy w tym kierunku, aby uczeń był przygotowany do nowych wyzwań i umiał korzystać z innowacyjnych rozwiązań.
Uczniowie klas ósmych, jeżeli interesują się mechaniką, to zachęcam do wyboru naszego technikum mechanizacji rolnictwa i agrotroniki lub Szkoły Branżowej I Stopnia w zawodzie mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych. Rolnictwo wykorzystuje już sztuczną inteligencję i te kompetencje znajdą się w modyfikowanych programach nauczania na w/w wcześniej kierunkach.
Zainteresowani ogrodnictwem mogą wybrać zawód technik ogrodnik lub ogrodnik w szkole branżowej I stopnia. W tych zawodach uczniowie zdobywają umiejętności w zakresie produkcji warzywniczej, sadowniczej i roślin ozdobnych połączonych z nowoczesną techniką rolniczą. Uczniów lubiących zwierzęta i pracę z nimi zachęcamy do edukacji w technikum weterynarii. W tym zawodzie zdobędą umiejętności z zakresu usług oraz kontroli i nadzoru weterynaryjnego, a także opieki nad zwierzętami.
Interesującym kierunkiem w naszej szkole jest technik architektury krajobrazu. W zawodzie tym uczniowie zdobywają wiedzę i umiejętności w zakresie pielęgnacji, projektowania terenów zieleni, w tym ogrodów. We wszystkich zawodach uczniowie odbywają praktyki zawodowe, podczas których poznają pracę od podstaw.
Zapraszamy uczniów klas ósmych oraz ich rodziców na Dzień Otwarty Szkoły w dniach 19–20 maja 2024.
Jak uczniowie oceniają szkołę?
Wśród uczniów klas drugiej i trzeciej technikum ogrodniczego i technikum architektury krajobrazu przeprowadzone zostało badanie ankietowe. Pytania dotyczyły motywów wyboru szkoły i oceny tego wyboru, oceny poziomu wiedzy zdobywanej w trakcie nauki, atmosfery w szkole, samopoczucia, chęci do dalszej nauki. Z 25 ankiet wynika, że cztery osoby nie są w stanie określić motywów wyboru szkoły. Dla pozostałych wybór wynikał z zainteresowań (architekci krajobrazu), możliwości zdobycia zawodu oraz przejęcia gospodarstwa po rodzicach (ogrodnicy). Istotnym czynnikiem były też sugestie rodziców oraz zainteresowania uczniów produkcją ogrodniczą. Uczniowie bardzo dobrze oceniają swój wybór i zakres zdobywanej wiedzy, sposób jej przekazywania oraz kompetencje nauczycieli. Odczucia w stosunku do atmosfery są zróżnicowane, jednak zdecydowana większość, bo 90% ankietowanych chętnie przychodzi do szkoły i lubi w niej przebywać, właśnie ze względu na panującą w niej atmosferę i przyjazny stosunek nauczycieli. Potwierdza to wysoka frekwencja podczas zajęć i w dzienniku.
W odniesieniu do wyboru szkoły duże znacznie miała bliska odległość od miejsca zamieszkania a dla tych, którzy mieszkają daleko – możliwość zakwaterowania w internacie. Uczniowie cenią sobie możliwość odbywania zajęć w specjalistycznych gospodarstwach ogrodniczych (w ramach współpracy ze szkołą). Zainteresowani są również wyjazdami na targi branżowe i zawodowe praktyki zagraniczne.
W pytaniu „czy poleciliby młodszym kolegom i koleżankom wybór technikum do nauki po ukończeniu szkoły podstawowej?” zdecydowana większość odpowiedziała twierdząco. Zachęcałaby do wyboru tej szkoły, ponieważ daje ona zawód i dużo wiedzy potrzebnej do prowadzenia gospodarstwa ale i biznesowej oraz ogólnej. Szczególnie polecaliby szkołę tym, którzy planują przejęcie gospodarstwa od rodziców. Tylko dwóch uczniów spośród ankietowanych stwierdziło, że poleciliby szkołę branżową a nie technikum, ponieważ krócej trwa nauka i szybciej otrzymuje się dyplom w zawodzie ogrodnik. Analiza odpowiedzi ankietowych świadczy o tym, że uczniowie bardzo dobrze oceniają atmosferę panującą w szkole, kompetencje kadry nauczycielskiej, metody przekazywania wiedzy i jej przydatność. Uczniowie technikum architektury krajobrazu po ukończeniu szkoły w większości planują dalszą edukację, aby zdobyć większe kompetencje. Ponadto wzrasta zapotrzebowanie rynku pracy na wykształconych techników ogrodnictwa, rolnictwa, architektury krajobrazu, mechanizacji rolnictwa i agrotroniki oraz weterynarii co powinno zachęcać młodzież kończącą naukę w szkole podstawowej do podejmowania nauki w szkołach kształcących takich specjalistów.
Słuchacze Kwalifikacyjnych Kursów Zawodowych, którzy wypełniali ankietę podali, że ich wybór wynikał z konieczności zdobycia uprawnień do prowadzenia gospodarstwa, zakupu gruntów rolnych oraz poszerzenia i usystematyzowania wiedzy na temat poszczególnych upraw. Wszyscy ankietowani wysoko ocenili kompetencje nauczycieli prowadzących zajęcia oraz zakres i formę przekazywanych wiedzy i umiejętności.
Anita Łukawska
