baner_formula_2024

Obornik stosowany wiosną  przesusza glebę

Fot. Anna Ararbska
Facebook
Twitter
LinkedIn
WhatsApp
VK
Email

Zwłaszcza słomiasty i późno przyorany, jednak korzyści przewyższają wady, dlatego pod kukurydzę i ziemniaki jest często stosowany w tym terminie. Dawniej był podstawowym nawozem,  obecnie składniki pokarmowe (makro- i mikroelementy) wnoszone są głównie w nawozach mineralnych. Jego zaletą jest korzystny wpływ nie tylko na właściwości chemiczne, ale też fizyczne (strukturę) i biologiczne gleb (rozwój pożądanej mikroflory). Systematyczne stosowanie obornika ułatwia uzyskiwanie wysokich i  stabilnych w wieloleciu plonów.  Oddziałuje bowiem korzystnie na podane właściwości gleby w dłuższym, nawet 3-letnim horyzoncie czasowym. Wyróżnia się następujące rodzaje obornika, w zależności od:

pochodzenia – bydlęcy, świński, koński, owczy, kozi, drobiowy (zwany pomiotem ptasim);

używanej ściółki – słomiasty, liściasty, trocinowy, torfowy, mieszany, itp.;

stopnia przefermentowania (rozkładu) – świeży (słomiasty) oraz średnio, dobrze lub bardzo dobrze rozłożony, zwany też kompostem obornikowym.

 Pochodzenie, sposób przechowywania oraz udział kału, moczu i ściółki w oborniku decyduje o jego składzie i wartości nawozowej. W odchodach bydlęcych stosunek kału do moczu wynosi średnio 1:0,55; w świńskich 1:1,6; w końskich 1:0,4. Kał zawiera stosunkowo  mało K, zaś dużo P, podczas gdy mocz duże ilości K, zaś niewielkie P. Mocz nie jest w całości zatrzymywany przez ściółkę (z wyjątkiem obór głębokich), stąd skład i wartość nawozowa obornika jest zmienna i zależy również od zawartości suchej masy i sposobu  jego przechowywania oraz żywienia zwierząt. Na ogół obornik zawiera najwięcej K , nieco mniej N i Ca, średnie ilości P, zaś najmniej Mg i S. Najbardziej skoncentrowany jest pomiot ptasi, zwłaszcza kurzy, oraz kolejno – od ptaków wodnych (kaczek i gęsi), owczy, koński, świński i bydlęcy.

Przyjmuje się, że obornik mieszany, zawiera przeciętnie (w proc.): 0,5 azotu (N) i  wapnia (CaO), 0,3 fosforu (P2O5), 0,7 potasu (K2O), 0,19 magnezu (MgO) i 0,08 siarki (S) oraz mikroelementy, najwięcej Mn, Fe i Zn. Stąd w dawce 20-35 t/ha wnosi się przeciętnie do gleby (w kg – po jego mineralizacji): 100-175 N i CaO,  60-105 P2O5, 140-245 K2O, 38-66 MgO i 16-28 kg/ha S. Te ilości powinny zaspokoić potrzeby pokarmowe większości roślin. Jednak z obornika, podobnie jak z nawozów mineralnych, składniki nie są wykorzystywane w 100 proc. W pierwszym roku N  przeciętnie w 30 proc. (z nawozów mineralnych i pomiotu ptasiego nawet w 70-90 proc.), zaś w kolejnych dwóch latach dodatkowo 20-40 proc. Z kolei P i K są podobnie przyswajalne z obornika i nawozów mineralnych, z tym że z obornika w dłuższym okresie (2-3 lat), zwłaszcza P. Stąd  przy niskiej zasobności gleby konieczne jest dodatkowe nawożenie mineralne.

Obornik zaleca się pod rośliny o długim okresie wegetacji (okopowe, kukurydza, rzepak, niektóre warzywa) i większych wymaganiach pokarmowych. W mniejszych dawkach (do 25 t/ha), także pod podstawowe zboża, zwłaszcza w słabszych stanowiskach i  glebach. Przy jego wiosennym stosowaniu, powinien być dobrze rozłożony, a po wywiezieniu natychmiast przyorany, by zmniejszyć straty N w postaci ulatniającego się amoniaku. Najlepiej wywozić go w dnie chłodne, bezwietrzne, pochmurne, a nawet podczas niewielkich opadów deszczu lub śniegu. Bydlęcy, świński i koński w dawce do 35 t, owczy do 30 t, podczas gdy ptasi do 10 t (od kur) lub 15 t/ha (od gęsi lub kaczek). Na glebach lżejszych zaleca się dawki mniejsze, ale częściej stosowane. Istotna jest także głębokość jego przyorania, na glebach lżejszych 15-18 cm, zaś na zwięźlejszych 10-13 cm. 

Zawartość i ilość wnoszonych makroelementów w podanej dawce obornika

Rodzaj  obornikaZawartość składników  w  proc.Wnoszone składniki w kg/ha
   N        P2O5        K2O         MgO        N         P2O5         K2O         MgO     
  – bydlęcy – świński – koński – owczy    0,47     0,28       0,65         0,15  0,51     0,44       0,68         0,18  0,54     0,29       0,90         0,16  0,75     0,38       1,19         0,19          w dawce 30 t/ha  141           84            195           45  153         132            204           54  162           87            270           48  225         114            357           57
  – od kur – od kaczek i gęsi   1,6        1,5           0,8          0,7  0,7        1,0           0,7          0,3od kur  10 t/ha, kaczek i gęsi – 15 t/ha  160          150            80             70   105          150           105            45

Prof. dr hab. Czesław Szewczuk

Czytaj więcej

Badanie PH gleby

Jak zaoszczędzić dzięki znajomości pH gleby?

Badanie odczynu gleby często jest tylko potwierdzeniem naszych przypuszczeń dotyczących pH. Czasem jednak obala pogląd, co do którego byliśmy święcie przekonani. Dlaczego

Profil gleby próchnica

Jak zwiększyć poziom próchnicy w glebie?

Na próchnicy glebowej zależeć powinno każdemu rolnikowi, niezależnie czy ma piaski, gliny, iły, mady, lessy, a nawet czarnoziemy. Śmiało można stwierdzić, że