Nowe kryteria oceny operacji dla wybranych interwencji w ramach PS WPR na lata 2023-2027.
W 2023 roku Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa jako agencja płatnicza po raz pierwszy przeprowadzi nabory wniosków w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (PS WPR 2023-2027). W pierwszej kolejności m.in będą przyjmowane wnioski na inwestycje i rozwój gospodarstw rolnych w ramach tzw. interwencji.
Poniżej przedstawiono dwie interwencje wspierające inwestycje w gospodarstwach rolnych tj. Premie dla młodych rolników i Rozwój małych gospodarstw, dla których określono szczegółowe wytyczne dotyczące przyznawania, wypłaty i zwrotu pomocy, w tym kryteria wyboru operacji. Wzorem poprzednich lat ocena wniosków dokonywana będzie według konkretnych kryteriów. Sprawdźmy więc, co będzie podlegało ocenie, ile będzie można zdobyć punktów i na co warto zwrócić uwagę aby zwiększyć swoje szanse na pozytywny wynik.
„Premie dla młodych rolników”
O kolejności przysługiwania pomocy decyduje suma uzyskanych punktów, przyznawanych na podstawie następujących kryteriów wyboru:
| Lp. | Kryteria wyboru | Liczba pkt. | Uwagi |
| 1. | Powierzchnia UR w gospodarstwie w roku wyjściowym | max 3 | Przy ustalaniu liczby punktów za powierzchnię UR w gospodarstwie bierze się pod uwagę powierzchnię UR, które najpóźniej w okresie 12 miesięcy od dnia przyznania pomocy będą stanowiły przedmiot własności, użytkowania wieczystego, dzierżawy z ZWRSP lub od JST, dzierżawy od innych podmiotów na podstawie umowy dzierżawy zawartej w formie aktu notarialnego albo z datą pewną oraz na okres co najmniej 8 lat, jednak nie krótszy niż do dnia upływu 5 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy. Punkty przyznaje się za powierzchnię UR powyżej średniej krajowej albo wojewódzkiej w zależności od wielkości gospodarstwa rolnego. |
| 2. | Kwalifikacje zawodowe lub umiejętności | 1-4 | Punkty przyznaje się w zależności od wykształcenia, kwalifikacji zawodowych i stażu pracy. Załącznik nr 1 do Regulaminu naboru wniosków o przyznanie pomocy – Rodzaje dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji zawodowych i umiejętności. Punkty przyznawane w ramach tego kryterium wyboru nie sumują się. |
| 3. | Różnica wieku pomiędzy przekazującym gospodarstwo w całości i na własność a młodym rolnikiem: | Punkty są przyznawane za różnicę wieku pomiędzy osobą fizyczną przekazującą gospodarstwo w całości i na własność lub do małżeńskiej wspólności majątkowej a wnioskodawcą/ młodym rolnikiem, przy czym własnością osoby przekazującej lub w jej posiadaniu mogą pozostać użytki rolne o powierzchni nieprzekraczającej 0,5 ha. | |
| a) powyżej 15 do 25 lat | 3 | ||
| b) powyżej 25 lat | 5 | ||
| 4. | Przejmowanie gospodarstwa w całości | 4 | Przez przejmowanie gospodarstwa w całości i na własność rozumie się nabycie wszystkich UR oraz zwierząt gospodarskich wchodzących w skład gospodarstwa przynajmniej jednej przekazującej osoby fizycznej, z tym że własnością osoby przekazującej lub w jej posiadaniu mogą pozostać UR o powierzchni nie większej niż 0,5 ha. |
| 5. | Uczestnictwo lub planowane uczestnictwo w systemach jakości: | Za uczestnictwo w systemie rolnictwo ekologiczne przyznaje się punkty, pod warunkiem, że powierzchnia UR gospodarstwa objęta tym systemem stanowi co najmniej 50 % powierzchni UR tego gospodarstwa. Punkty przyznawane w ramach tego kryterium sumują się. Załącznik nr 3 do Regulaminu naboru wniosków o przyznanie pomocy – Kryteria wyboru operacji. | |
| unijnym systemie jakości | 2 | ||
| unijnym systemie jakości – rolnictwo ekologiczne | 4 | ||
| krajowym systemie jakości | 1 | ||
| 6. | Wielkość ekonomiczna gospodarstwa w roku wyjściowym | max 3 | Punkty przyznaje się za wielkość ekonomiczną gospodarstwa powyżej 19 500 euro. |
| 7. | Prowadzenie produkcji zwierzęcej | 2 | Punkty przyznaje się, jeśli co najmniej 50% wyliczonej w biznesplanie docelowej wielkości ekonomicznej gospodarstwa stanowi wielkość ekonomiczna osiągnięta z produkcji zwierzęcej. |
| 8. | Dotychczasowa aktywność zawodowa wnioskodawcy | 1 | Punkty przyznaje się, jeśli w dniu złożenia WOPP dana osoba jest domownikiem w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników lub uczniem w systemie dziennym albo studentem na studiach stacjonarnych, lub zarejestrowanym bezrobotnym. |
Źródło: Opracowanie własne na podstawie – Wytyczne szczegółowe dotyczące przyznawania, wypłaty i zwrotu pomocy dla interwencji I.11. Premie dla młodych rolników w ramach Planu Strategicznego dla wspólnej polityki rolnej na lata 2023–2027.
Pomoc jest przyznawana, jeżeli wnioskodawca uzyskał co najmniej 7 punktów.
W przypadku osób ubiegających się o pomoc, które uzyskały taką samą liczbę punktów,
o kolejności przysługiwania pomocy decyduje płeć wnioskodawcy, przy czym pierwszeństwo w uzyskaniu pomocy ma operacja realizowana przez kobietę. W przypadku osób ubiegających się o pomoc tej samej płci, które uzyskały taką samą liczbę punktów, o kolejności przysługiwania pomocy decyduje wyjściowa powierzchnia UR w gospodarstwie, przy czym pierwszeństwo w uzyskaniu pomocy ma gospodarstwo o większej powierzchni UR.
W przypadku osób ubiegających się o pomoc tej samej płci, które uzyskały taką samą liczbę punktów i wskazały w biznesplanie gospodarstwa o identycznej wyjściowej powierzchni UR, o kolejności przysługiwania pomocy decyduje wiek wnioskodawcy, przy czym pierwszeństwo w uzyskaniu pomocy ma operacja realizowana przez młodszego wnioskodawcę.
„Rozwój małych gospodarstw”
O kolejności przysługiwania pomocy decyduje suma uzyskanych punktów, przyznawanych na podstawie następujących kryteriów wyboru:
| Lp. | Kryteria wyboru | Liczba pkt. | Uwagi |
| 1. | Uczestnictwo lub planowane uczestnictwo w systemach jakości: | Za uczestnictwo w systemie rolnictwo ekologiczne przyznaje się punkty, pod warunkiem, że powierzchnia UR gospodarstwa objęta tym systemem stanowi co najmniej 50 % powierzchni UR tego gospodarstwa. Uczestnictwo w systemie jakości musi być potwierdzone ważnym certyfikatem lub świadectwem jakości. Maksymalna ilość – 5 punktów. | |
| unijnym systemie jakości: – rolnictwo ekologiczne | 4 | ||
| – innym niż rolnictwo ekologiczne | 2 | ||
| b) krajowym systemie jakości | 1 | ||
| 2. | Udział lub planowany udział w zorganizowanych formach współpracy | 3 | Przedmiot operacji powinien mieć związek z zakresem działalności będącej przedmiotem współpracy. |
| 3. | ONW typ górski lub ONW typ specyficzny strefa II | 2 | Co najmniej 50% powierzchni UR wchodzących w skład gospodarstwa w roku wyjściowym znajduje się na ONW typ górski lub ONW typ specyficzny strefa II (tylko obszary, w których co najmniej 50% powierzchni użytków rolnych znajduje się powyżej 350 m n.p.m.). |
| 4. | Udział lub planowany udział w szkoleniu związanym z zakresem operacji przewidzianym w biznesplanie | 2 |
Źródło: Opracowanie własne na podstawie – Wytyczne szczegółowe dotyczące przyznawania, wypłaty i zwrotu pomocy dla interwencji I.10.5. Rozwój małych gospodarstw w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027.
Pomoc nie może być przyznana, jeżeli wnioskodawca uzyskał mniej niż 3 punkty.
Spośród wnioskodawców, którzy uzyskali taką samą liczbę punktów, pierwszeństwo w uzyskaniu pomocy przed pozostałymi wnioskodawcami (mężczyznami i wnioskodawcami niebędącymi osobami fizycznymi) mają kobiety. Natomiast o kolejności przysługiwania pomocy w ramach grupy kobiet oraz w ramach grupy pozostałych wnioskodawców decyduje wyższy przychód bazowy w gospodarstwie.
W ten sposób ocenione pozytywnie pod względem formalnym i merytorycznym projekty trafiają na tzw. listę rankingową, na której klasyfikowane są w kolejności wynikającej z sumy uzyskanych punktów. Dzięki takiemu podejściu do realizacji zostaną wybrane operacje o odpowiedniej jakości, pozwalające zrealizować cele poszczególnych interwencji. Z przedstawionych wyżej kryteriów wynika, że zgodnie z zidentyfikowanymi potrzebami dla poszczególnych interwencji, istotne z punktu widzenia PS WPR 2023-2027 i wyboru projektu do przyznania pomocy są m.in.: wymiana pokoleniowa w rolnictwie, udział w systemach jakości i zorganizowanych formach współpracy.
Zakładając, że konkurencja w wyścigu po wsparcie finansowe zapowiada się duża, należy już na etapie sporządzania wniosku i biznesplanu, zadać sobie pytanie, nie tylko czy osiągniemy minimalną wymaganą ilość punktów, ale ile ich uzyskamy w ogóle i czy nasze gospodarstwo rolne wpisuje się ww. kierunki rozwoju.
W niniejszym artykule zaprezentowano wybrane interwencje w ramach PS WPR 2023-2027 dla którychogłoszono terminy naboru wniosków. Szczegółowe informacje na temat interwencji, w tym wytycznych szczegółowych opisujących kryteria oceny oraz harmonogram naboru wniosków dostępne są na stronie internetowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi: www.gov.pl/web/rolnictwo/plan-strategiczny-dla-wspolnej-polityki-rolnej-na-lata-2023-27.
Opracowanie: Oskar Wysocki, CDR Oddział w Poznaniu
