W roślinach wśród niskocząsteczkowych organicznych związków siarki, które nie są używane do budowy białek, występują niebiałkowe aminokwasy siarkowe, olejki czosnkowe, olejki gorczyczne, cenne antybiotyki (penicilina i cefalopuryna) oraz glutation.
Olejki czosnkowe występujące w roślinach z rodzaju Allium (cebuli, czosnku czy porach) a także w mięcie pieprzowej i chrzanie tworzą związki zwane alliinami (sulfotlenki), które są prekursorem smaku i zapachu tych roślin. Alliina charakteryzuje się właściwościami bakteriobójczymi oraz grzybobójczymi. Podczas rozdrabniania cebuli następuje jej przemiana do allicyny, charakteryzującej się ostrym, dławiącym zapachem i silnym działaniem antybiotycznym oraz do kwasu pirogronowego i amoniaku.
Cebula zaliczana jest do grupy roślin siarkolubnych, u których składnik ten jest niezbędny do prawidłowego wzrostu i rozwoju. Pobiera ona z gleby więcej siarki niż fosforu, wapnia czy magnezu. W celu wyprodukowania średniej wielkości plonu cebula potrzebuje od 40 do 100 kg siarki z ha. Nawożenie cebuli siarką powinno mieć miejsce zwłaszcza na glebach lżejszych o znacznym niedoborze tego składnika pokarmowego oraz w przypadku, gdy w płodozmianie przeważają rośliny wykazujące duże zapotrzebowanie na ten składnik pokarmowy, na przykład warzywa kapustne.
Dawka siarki pod cebulę zależy od rodzaju przedplonu oraz stosowania obornika w jej uprawie. Na stanowiskach bez obornika zalecane jest dodatkowe zwiększenie ilości siarki aplikowanej w nawozach mineralnych. Przy ustalaniu dawki siarki w uprawie cebuli należy również uwzględnić zasobność gleby w ten składnik i przewidziany plon cebuli, jak również nadwyżkę składnika, który może ulec wymyciu.
Poza nawożeniem doglebowym ważną rolę w uprawie cebuli odgrywa dolistna aplikacja siarki, szczególnie zalecana w przypadku występowania problemów związanych z pobieraniem składników przez system korzeniowy roślin oraz w sytuacji nieodpowiedniego odczynu czy niewłaściwych stosunków powietrzno-wodnych w glebie – zbyt wysokiej (zalanie) lub zbyt niskiej wilgotności gleby (susza).
Nawożenie siarką, szczególnie stosowane przed siewem nasion, nie tylko zwiększa plon cebuli, ale również poprawia jej parametry jakościowe. Cebula nawożona siarką charakteryzuje się wysokimi walorami smakowymi, dużą zawartością witamin oraz olejków eterycznych. Siarka poprawia tolerancję roślin na stresowe warunki środowiska. W odpowiedzi na obecność patogenów rośliny dobrze odżywione siarką uruchamiają mechanizm polegający na zwiększeniu naturalnej odporności, na skutek przeprowadzenia szeregu procesów metabolicznych, w których uczestniczy siarka. Działania tego typu są bardzo ważne w sytuacji redukcji w najbliższym okresie ilości stosowanych pestycydów w produkcji roślinnej. Wynika to między innymi z konieczności ograniczenia negatywnego wpływu rolnictwa na środowisko przyrodnicze, a także dbania o poprawę parametrów jakościowych płodów rolnych przekładającą się na zdrowie konsumentów, co ma swoje odzwierciedlenie w założeniach Wspólnej Polityki Rolnej. W przypadku aplikacji dolistnej siarki jej działanie jako fungicydu wynika albo z bezpośredniego oddziaływania tego pierwiastka na patogeny grzybowe, albo z wpływu na organizmy chorobotwórcze zredukowanych związków siarki, np. siarkowodoru.
Siarka również wpływa na prawidłowe wykorzystanie azotu przez rośliny, zwiększając jego plonotwórcze działanie. Jest aktywatorem procesów kontrolujących metabolizm azotu w roślinie, dzięki czemu zwiększa szybkość przemiany pobranego przez roślinę azotu w białko. Sprzyja lepszemu wykorzystaniu fosforu z nawozów mineralnych oraz korzystnie oddziałuje na optymalną zawartość potasu w roślinach. Prowadzi również do ograniczenia kumulacji szkodliwych azotanów(V) w cebuli, co wpływa korzystnie na zdrowie konsumentów.
dr hab. Marzena S. Brodowska, prof. uczelni
